تازه های نشر 99
تازه های نشر 99
تازه های نشر 99
تازه های نشر 99
فراخوانی مقاله و اولویت های پژوهشی
فراخوانی مقاله و اولویت های پژوهشی
سخن موسس فقید
سخن موسس فقید
اعتبار ابزار جديد در رؤيت هلال



اعتبار ابزار جديد در رؤيت هلال








ديباچه

حمد و سپاس خداوندی را سزد كه بشر را آفرید و با دو چراغ وحى و عقل هدایتش كرد و به او اجازه داد تا با تدبّر در وحى به كنكاش و جستجو پرداخته، وظیفه شرعى خود را استنباط و به‌دست آورد.

گرچه سفره رحمت الهى عام و گسترده است، ولى توفیق بهره‏گیرى از آن نصیب همگان نگردد؛ بلكه خواص و یا خواصى از خواص هستند كه مى‏توانند از این موهبت الهى بهره‏مند و مشمول الطاف خاصّ پروردگار گردند؛ (الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدَانَا لِهذا وَمَا كُنَّا لِنَهْتَدِی لَوْ لَا أَنْ هَدَانَا اللهُ).

همان‏گونه كه در قرآن كریم آمده است (وَأَنْ لَیسَ لِلاْءِنْسانِ إِلاّ ما سَعى)، بى‏تردید سعى و تلاش عالمان و فرزانگان در مسیر فقاهت براى جلب توفیقات الهى سهم بسزایى دارد.

مركز فقهى ائمّه اطهار(عليهم السلام) به‌عنوان یكى از مراكز تخصّصى حوزۀ علمیه قم، در تبیین مسائل فقهى و به‌ویژه مسائل مستحدثه، نقشى حسّاس برعهده گرفته است. فرهیختگانى از فضلا و اساتید حوزه در این مركز با رعایت اصول استنباط و دقّت كامل به پژوهش پرداخته، از مجهولات فقهى پرده برداشته و هر روز، برگ جدیدى به ذخائر علمى و فقهى حوزه علمیه مى‏افزایند.

اثر حاضر در موضوع حجّیت ابزار جدید در رؤیت هلال، تألیف استاد و محقّق گرانقدر حضرت آیت ‏الله‏ حاج شیخ محمّدجواد فاضل لنكرانى(دامت بركاته)، از جمله پژوهش‏هاى نوینى است كه تأثیر قابل توجّهى در جامعه اسلامى ما داشته و با توجّه به موضوع آن، از اهمّیت فوق‏العاده‏اى برخوردار است.

این كتاب نخستین بار در سال 1384ش. به‌زیور طبع آراسته شد و مورد استقبال اندیشمندان و محقّقان قرار گرفت. سپس در سال 1386ش. به‌همراه پاسخ نقدهای محقّق ارجمند حجت‌الاسلام و المسلمین رضا مختاری(زید عزّه) تجدید چاپ شد و اینك، با اضافه‌شدن پاسخ نقض‌های متعددی كه سه تن از مراجع معظّم تقلید(أدام الله ظلّهم) مطرح فرموده بودند ــ ضمن دو جلسه نشست علمی ــ در دسترس علاقمندان قرار می‌گیرد.

اكنون كه به‌یاری خداوند والا، اثر حاضر آمادۀ عرضه به اندیشه‌ورزان و پژوهشگران شده، ضمن سپاس و ستایش به درگاه ایزد منّان و آرزوی علوّ درجات برای مؤسّس معظّم مركز، از تمامی عزیزانی كه در به ثمر رسیدن این اثر، معاونت پژوهشی را یاری رساندند، تقدیر و تشكر می‌شود. امید آن‌كه تلاش‌های علمی صورت‌گرفته زمینه‌ساز رشد و تعالی جامعۀ اسلامی و چراغی فراراه جویندگان طریق دانش و معرفت باشد.

مركز فقهى ائمّه اطهار(عليهم‌السلام)
16 اردیبهشت 1400ش./ 23 رمضان المبارك 1442ق.





فهرست مطالب

دیباچه9
مقدّمه13
تحریر محلّ نزاع14
تعریف هلال15
ادلّه موافقین رؤیت با چشم مسلّح20
ادلّه مخالفین رؤیت با چشم مسلّح23
یكم: انصراف رؤیت به دیدن با چشم معمولى23
اشكالات انصراف24
تحلیل روایات26
موارد عدم حمل مطلقات بر فرد متعارف به‌وسیله فقه36
جمع‏بندى51
دوّم: طریقیت و موضوعیت52
موضوع رؤیت56
اشكالات و توهّمات منكرین رؤیت با چشم مسلّح57
ملحقات63
مناقشات ذكر شده توسط آقای مختاری66
پاسخ مناقشات86
پاسخ به شبهات اعتبار رؤیت هلال با چشم مسلّح109
عدم اعتبار رؤیت با چشم مسلّح در چند مورد و نقد آن‌ه110
1. تعیین حدّ ترخّص110
2. وجود ذرّات ریز خون در شیر111
3. بقای رنگ نجاست بعد از زوال آن111
4. رؤیت خسوف و كسوف با چشم مسلّح112
5. ثبت زلزله با لرزه‌نگار113
پذیرش اعتبار رؤیت با چشم مسلّح در برخی موارد مشابه114
تقسیم احكام به شخصی و عمومی و نقد آن115
تالی‌فاسد التزام به‌رؤیت با چشم مسلّح و پاسخ آن118
نشست علمی استهلال با چشم مسلّح121
موضوع وجوب روزه (رؤیت هلال یا واقع تولد ماه؟)122
استحاله ثبوتی تمسّك به اطلاق رؤیت و پاسخ آن128
حمل اطلاق بر فرد متعارف و نقد آن129
انصراف رؤیت به دیدن با چشم عادی و نقد آن130
بررسی صحّت تقسیم احکام به شخصی و عمومی131
بررسی و تبیین آیة 189 بقره133
بررسی مجدّد موارد نقض كفایت رؤیت با چشم مسلّح135
1. حدّ ترخّص135
2. وجود ذرّات خون در شیر حیوان135
3. رؤیت خسوف و كسوف با تلسكوپ136
4. ثبت لرزش‌های زمین با لرزه‌نگار137
پذیرش استفاده از ابزار جدید در موارد گوناگون137
بررسی رؤیت‌پذیری هلال به‌عنوان موضوع وجوب روزه138
علم اجمالی به اشتباه پیشینیان و نقد آن140