نشست‌های قرآنی مرکز فقهی ائمه اطهار(علیهم‌السلام)

درآمد

قال رسول الله(صلی‌الله‌عليه‌وآله) : «عند ذکر الصالحین تنزل الرحمة».

قرآن گلستانی است که عطر آیات و سوره‌هایش نسیم فرح‌بخش حیات طیب را به مشام جان می‌کشاند و بوستانی است که اجزاء و احزابش، درهای سعادت را به سوی قلب‌ها می‌گشاید.

کهکشان بیکران نور در مشرق رسالت نبوی طالع شد و هزاران ماه، خورشید و ستاره در عالم انسانی منتشر کرد. با انتشار اجزاء و احزاب، سوره‌ها و آیات اکنون آسمان انسانیت روشن و راه زمینیان تاریکی ندارد.

تطبیق تمدن و حیات انسانی بر فرهنگ قرآنی بیش از هر چیز، مدیون جهاد و فداکاری فرزانگانی است که با اندیشه و عمل خویش همچون مشعلی فروزان فراروی جامعه قرار گرفته‌اند و آنان را به خارج شدن از ظلمت جهل و وارد شدن به نور دانش، پاکی و پارسایی فرا می خوانند. بدون تردید در این میان سهم آنانی که خود، در راه به دست آوردن کمالات علمی و عملی سر آمدند، بیشتر است. پیروان راستین سنت پیامبر(صلی‌الله‌عليه‌وآله) با تمسک به بیانات مفسران واقعی قرآن، یعنی اهل‌بیت(عليهم‌السلام)، تلاش‌های فراوانی را برای روشن ساختن ابعاد مختلف آخرین کلام نازل شده رقم زده‌اند و آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمه‌الله) از آن جمله است که به قله رفیع تحقیق گام نهاد و تالیفات ارزشمندی را عرضه کرده و ثمرات فراوانی برای جامعه علمی به ویژه پیروان مکتب اهل‌بیت(عليهم‌السلام) به ارمغان آورد.

همایش بزرگداشت آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمه‌الله) با هدف تبیین و تحقیق آرای علوم قرآنی ایشان بر مبنای کتاب شریف «مدخل التفسیر» و دیگر آثار وی شکل گرفته است. دلیل انتخاب این موضوع در پرده ماندن اندیشه‌های علوم قرآنی آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمه‌الله) در عرصه تحقیق و پژوهش و نیز تبیین نسبت روشن میان قرآن و مرجعیت جهان تشیع می باشد.

در راستای هرچه با شکوهتر شدن همایش و ترویج افکار بلند معظم له در بعد علوم قرآنی پیش نشست‌های فاخری با حضور اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی در سراسر کشور برگزار شد که با استقبال پرشور متخصصان و نخبگان مواجه گردید. پس بر آن شدیم تا حاصل گفتگوهای تخصصی در این نشست‌ها در قالب کتاب حاضر به جامعه علمی عرضه گردد تا ضمن بهره مندی متخصصان از مطالب، قابلیت استناد دهی به آن‌ها برای پژوهشگران میسور گردد.

کتاب حاضر حاصل پیاده سازی، غنی سازی و مستند سازی و نیز چکیده نگاری نشست‌های برگزار شده به عنوان پیش همایش است که در شهرهای قم، مشهد، تهران، اصفهان، گرگان و کرمان برگزار شده است. عناوین نشست‌ها به شرح ذیل است:

ـ تحلیل روش‌شناختی کتاب مدخل‌ التفسیر با تمرکز بر پاسخگویی به شبهات قرآنی؛

ـ ارتباط طلبگی و قرآن؛ اعجاز قرآن در اندیشه آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمه‌الله)؛

ـ نقش روایات و عقل در تفسیر از منظر آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمه‌الله)؛

ـ بررسی منابع تفسیر و جمع قرآن در اندیشه آیت‌الله العظمی فاضل(رحمه‌الله)؛

ـ خلأهای پژوهش و راه‌های برون‌رفت از آن با تمرکز بر موضوع همایش؛

ـ جامعیت علمی معظم‌له و جایگاه قرآن و وجوه تحدی از نظر آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمه‌الله)؛

ـ اهم دیدگاه‌های علوم قرآنی معظم له؛

ـ روایات تفسیری؛ حجیت مطلق، نسبی یا عدم حجیت؛

ـ نقد اندیشه نقد متن جیمز بلمی بر مبنای دیدگاه آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(رحمه‌الله)؛

اساتید مدعو در نشست‌های تخصصی همایش از صاحب نظران و فضلای قرآنی حوزه و دانشگاه محسوب می‌شوند که آراء عمیق و قابل استفاده‌ای ارائه نمودند که بی‌تردید طرح آن‌ها در مجامع علمی موجب رشد و بالندگی علمی و در مواردی تکمیل و تصحیح آراء خواهد شد؛ لکن علی رغم ارج نهادن به همه این مطالب ارزشمند، چاپ آن در این یادداشت به معنایی تایید و یا رد نخواهد بود و مسئولیت علمی مباحث همگی متوجه ارائه دهنده است.

در این مجال آخر لازم می‌دانیم که مراتب ارادت و امتنان خود را از ریاست محترم مرکز فقهی أئمه‌أطهار(عليهم‌السلام) حضرت آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی ـ حفظه‌الله ـ به عنوان متولی اصلی همایش و مدیریت محترم بخش تفسیر و علوم قرآن أئمه‌أطهار(عليهم‌السلام) حضرت استاد سید محمدحسین عظیمی ـ حفظه‌الله ـ به عنوان دبیر همایش که حمایت‌هایشان موجبات دلگرمی و پیشرفت مجموعه را فراهم آورد، ابراز نمائیم و همچنین از همکاران محترم همایش سید عبد‌الوهاب مسترحمی، باقر ریاحی‌مهر، محمدحسین رحمانی، افشین خرمی‌نیا، محسن شریفی، حامد علیزاده، حمیدرضا پورحسین و سرکار خانم زینب بهجت‌پور که تلاش‌ها و پیگیری‌هایشان زمینه‌ی برگزاری پرشور و کیفی نشست‌های تخصصی را فراهم آورد کمال سپاسگزاری را به‌عمل آوريم.

الحمدلله رب العالمین
دبیر علمی همایش
محسن قمرزاده

فهرست مطالب