فضل معرفت

مجموعه مقالات اندیشه‌های قرآنی آیت الله معرفت(ره)

با مقدمه استاد سید محمد حسین عظیمی

به کوشش: محسن قمرزاده

مقدمه

بسم الله الرحمن الرحيم

(كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ)^[1]

بشر سالخورده هزاران سال است می‌اندیشد و اندیشه‌های دانشمندان بزرگ یکی پس از دیگری به تاریخ می‌پیوندد و از گردونه خارج می‌شود. هر قانونی که به دست بشر نوشته شد نقض گردید و هیچ تفکری تا به امروز بیش از چند صباحی دوام نیاورده است. قرآن تازه‌ترین کتاب قدیمی عالم بشر است؛ هرچه آدمی بیشتر قدرت دریافت پیدا می‌کند، کتاب خدا آشکارتر و تازه‌تر می‌شود و این حقیقت بیشتر خودنمایی می‌کند که «... إنَّ القُرآنَ ظاَهِرُهُ أنِيقٌ وَبَاطِنُهُ عَمِيقٌ لا تَفْنَی عَجائِبُهُ وَلا تَنقَضِی غَرَائِبُهُ...».

بدون تردید، مبارک کتاب خدا تنها برهان و سرمایه‌ی ماندگاری است که تدبر در آیات و تبعیت از احکامش سعادت آدمی را تضمین می‌کند، مشروط به آن‌که انسان‌های پاکیزه و متقی با انگیزه‌ی رسیدن به حقیقت دست به دامان اهل ذکر شوند و به استقبال قرآن بشتابند. اعراض از قرآن و یا تدبر در کلام خدا بدون تعلم از معلمان وحی جز معیشت ضنک و نابینایی چیزی به ارمغان نمی‌آورد.

آیت‌الله معرفت از جمله علمای عصر حاضر است که در عرصه علوم قرآن و تفسیر، پژوهش‌های ارزشمندی از خود به یادگار گذاشته‌اند، آثاری چون «التمهيد في علوم القرآن»، «الشبهات و الردود»، «التفسير و المفسرون في ثوبه القشيب» و «التفسير الاثري الجامع» و... .

مرکز تخصّصی تفسیر و علوم قرآنی وابسته به مرکز فقهی ائمه ‌اطهار(علیهم السلام) (که از برکات حضرت آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(ره) می‌باشد) علاوه بر بخش‌هاي آموزش و پژوهش که در همه مراکز علمي متداول است، اقدام به تشکيل گروهي با عنوان فوق‌برنامه، با هدف زمينه‌سازي و گسترش پژوهش‌هاي تخصّصي و روزآمد و نيز ايجاد بستري مناسب براي انعکاس ديدگاه‌هاي صاحب‌نظران در عرصه قرآن‌پژوهي و تضارت آراء و نقد آخرين ديدگاه‌ها و نظريه در زمينه علوم، معارف و تفسير قرآن نموده است تا از طلاب ممتاز و نخبه شاغل در مجموعه مرکز، پژوهشگراني قابل و عمي در عرصه قرآن به جامعه علمي عرضه نمايد.

لازم به ذکر است در طي سه سال از تشکيل اين گروه بالغ بر 50 پژوهشگر، ده‌ها جلسه نشست علمي، اجراي پروژه همايش ملي ديدگاه‌هاي علوم قرآني مرحوم آيت‌الله العظمي فاضل لنکراني(ره) و نيز نگارش ده‌ها مقاله و چندين کتاب از جمله فعاليت‌هاي اين گروه به شمار مي‌آيد و مقارن با دهمین سالگرد رحلت دانشمند بزرگ و مفسّر کبیر حضرت آیت‌الله معرفت(ره) مجموعه مقالات حاضر را زیر نظر حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محسن قمرزاده تدوین و ارائه کرده‌اند.

به حکم آیه شریفه (وَالَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنينَ)^[2] امیدواریم فضلایی که در این مسیر تلاش کرده‌اند، در آینده نزدیک مراتب متعالی علمی را گذرانده و مقالاتی به مراتب محکم‌تر و عمیق‌تر به جوامع علمی ارائه نمایند.

سید محمدحسین عظیمی
مدیر مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرانی ائمه‌اطهار(علیهم السلام)

[1]. عنکبوت: 69.

[2]. عنکبوت: 69.

فهرست مطالب