مـقـدمـه
بسم الله الرحمن الرحيم
امیر مؤمنان، امام علی(عليه السلام) می‌فرمایند:
«رسول الرجل ترجمان عقله وکتابه أبلغ من نطقه»؛[1] پیک آدمی نمایانگر خرد او و نوشتار او رساتر از گفتار اوست».
در افق تابناک اندیشه اسلامی، پژوهش و تحقیق، گشاینده باب حکمت و معرفت، و شرط وصول به شناخت و حقیقت است. الفاظ چون به هم می‌پیوندند و کلمات چونان دانه‌های درّ آن‌گاه که با کلک سحرانگیز محققان به هم رشته می‌شوند جلوه‌های جمال نورانی علم و دانش رخ می‌نماید و پرده‌های نادانی و جهالت از هم گسیخته می‌گردد. این هدف گرچه بسی ارجمند است و جان‌فروز، لیک روشن است که دست‌یابی به آن نیازمند شرایط و بایسته‌هایی است که باید فراهم گردد. از جمله این شرایط رساندن جامعه به سطحی از آگاهی و خردورزی است که ژرفایی بینش را دغدغه خویش سازد و اندیشه‌های نو را برتابد. چه در غیر این صورت، دانشوران در معرفت‌شناسی و یافتن حقیقت راهی بس دشوار را در پیش خواهند داشت. در جامعه‌ای که از نظریه‌پردازی و کاویدن مرزهای دانش استقبال و حمایت شود و در آن کسب علم با پژوهش و مناظره و نقد منصفانه همراه گردد، اندیشه‌هایی ظهور و تجلی می‌یابد که ضمن شکوفا کردن گلستان دانش، به هموار کردن مسیر توسعه و تعالی یاری می‌رساند. در راستای وصول به چنین مقصد و مقصودی، و جهت حفظ و گسترش تراث گرانبهای فقهی شیعه و تربیت محققان و فراهم آوردن بستر مناسب جهت تولید دانش در عرصه فقه و علوم وابسته، است که مرکز فقهی ائمه اطهار(عليهم السلام) با اهتمام مرجع عالی‌قدر حضرت آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی(قدّس سرّه) بنیان نهاده شده است. یکی از برنامه‌های معاونت پژوهش این مرکز برای معرّفی اندیشه‌های اسلامی، و گسترش فضای نوآوری و دانش‌افزایی، و فراهم نمودن زمینه تضارب افکار، برگزاری نشست‌های علمی و کرسی‌های نظریه‌پردازی است؛ امری که همواره مورد توصیه ریاست فرهیخته مرکز، حضرت آیت‌الله حاج شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی بوده و به لطف خدا با استقبال شایسته اساتید، فضلا و دانش‌پژوهان همراه گشته است. آن‌چه در این دفتر به پیشگاه مخاطبان گرامی تقدیم می‌شود گزارش‌هایی است از هفت نشست علمی این مرکز، که در حوزه فقه اجتماعی برگزار گردیده است.
البته این مطالب و گزارش‌ها، انعکاس دیدگاه اساتید و محققان محترمی است که در این نشست‌ها شرکت کرده‌اند و چاپ و انتشار آن به مفهوم تأیید آن توسط این مرکز نمی‌باشد.
معاونت پژوهش مرکز ضمن تشکر از مدیر محترم گروه پژوهشی فقه اجتماعی و سایر مدیران و همکارانی که در تهیة این مجموعه مساعدت نموده‌اند، و نیز قدردانی از اساتید و فضلایی که هر یک به سهم خویش در شکل‌گیری این محافل علمی همکاری کرده‌اند، امیدوار است به یاری حق، ضمن گسترش کرسی‌های نظریه‌پردازی و ترویجی، گزارش دیگر نشست‌ها را نیز هرچه زودتر به محضر علاقه‌مندان تقدیم نماید.
محمدمهدی مقدادی
معاون پژوهش مرکز فقهی ائمة‌اطهار(عليهم السلام)
--------------------------------------------------
1. غرر الحکم و درر الکلم، ص 389.
فهرست نشست‌ها
| روش اجتهاد در فقه هنرم | 11 |
| فقه و سبک زندگی | 35 |
| فقه و ملزومات هنجاری سبک زندگی | 53 |
| فقه النیروز (1) | 93 |
| فقه النیروز (2) | 105 |
| فقه و نظام اجتماعی | 133 |
| فقه اجتماعی 1 ـ 4 | 169 |
| ماهیت‌شناسی فقه اجتماعی | 227 |
