در تحقیق حاضر به بررسی هدایت و ضلالت و اقسام آن در قرآن پرداختهایم؛ به این معنا که ذات باری تعالی هدایت و ضلالت را در آیات مختلف قرآن چگونه بیان فرموده است؟ و باتوجه به آیات گوناگون قرآن به اقسام هدایت پی بردهایم؛ مانند: هدایت عمومی تکوینی (که شامل تمام مخلوقات میشود؛ به معنای ایجاد قوه و استعداد در تک تک موجودات جهان و به فعلیت رساندن این استعدادها) و هدایت تشریعی (به معنای ارائه طریق که مخصوص به انسان است و شامل تمام بشر میشود)
همچنین هدایت تکوینی مخصوص به انسان (به معنای ایصال الی المطلوب) و نفی چنین هدایتی از وی (به معنای اضلال کیفری) را توضیح دادهایم و با کمک آیات گوناگون و به شیوه تفسیر قرآن با قرآن ثابت کردهایم که نسبت داده شدن هدایت و ضلالت به خداوند، چنانکه برخی پنداشتهاند، به معنای مجبور بودن بشر نیست و باتوجه به آیات متعدد قرآن کریم پی بردهایم که هدایت با تمام اقسامش فقط از آن ذات اقدس الهی است و از او سرچشمه میگیرد و اگر کسی غیر از او هادی باشد این هم در طول ذات باری تعالی و به اذن او است.