جلسه پانزدهم 23-8-95

بسم الله الرحمن الرحیم

در بحث گذشته عرض کردیم یکی از اهداف رسانه دینی و پیام رسانه دینی این است که با انحرافات مبارزه کند. این انحراف ممکن است یک پدیده اجتماعی به نام سنت سیئه و یا ممکن است یک انحراف بزرگتری به نام بدعت باشد. تفاوتشان عرض شد. بدعت بیش از سنت سیئه مورد نکوهش قرار گرفته است در آیات و روایت و در عین حالی که سنت سیئه مورد نکوهش هست و فرمودند که تا روز قیامت کسانی که به این سنت سیئه عمل کنند وزرو وبالش برای بانی سنت سیئه باقی است، اما شدت برخورد با بدعت گذار قابل مقایسه با سنت سیئه نیست.
بحث ما در روایاتی است که درباره مبارزه با بدعت سخن می گفت. در واقع یک مقابله و دفع این جنگ و نبرد فرهنگی و فکری است که دشمن ایجاد می کند. دو تا روایت را بیان کردیم.
امروز چند روایت دیگر را به عرض می رسانیم.
روایت سوم از رسول خدا ص است که حضرت می فرمایند: «إِذَا ظَهَرَتِ الْبِدَعُ فِی أُمَّتِی فَلْیُظْهِرِ الْعَالِمُ عِلْمَهُ فَمَنْ لَمْ یَفْعَلْ فَعَلَیْهِ لَعْنَةُ اللَّه»(اصول كافى، ج‏1، ص‏54)
شأن عالم در اینجا به این معناست که رسانه دینی می تواند همان شان عالم در این روایت را پیدا کند. رسانه دینی سخنگو و زبان و ابزار عالم است. در روایت اول فرمودند حضرات که اگر به وظیفه مقابله با بدعت قیام نکند عالم از طریق علم و دانشش، نور ایمان از او سلب می شود. در روایت دوم فرمودند که اگر این کار را نکند کتمان کرده است علمش را و کتمان کرده ما انزل الله را. در این روایت سوم می فرمایند که اگر عالم در برابر بدعت قیام نکند و سکوت کند آگاهانه، و در برابر آن نایستاد، فَمَنْ لَمْ یَفْعَلْ فَعَلَیْهِ لَعْنَةُ اللَّه، واقعا عجیب است و کسی می شود که مورد نفرین خداوند قرار می گیرد. نه بدعت گذار بلکه عالمی که سکوت کند. باید در برابر تهاجم فرهنگی ایستاده و مقابله کند. امروزه کسی نیست که به این باور نرسیده باشد، که دشمنان دین در تاسیس سنت سیئه و بدعتهایی به نام دین بیشترین راه نفوذشان در فرهنگ و آداب و رسوم دینی و باورهای ما از طریق همین رسانه هاست. در هیچ کدام از میادین اقتصادی و سیاسی و... مبارزه با دین به میزان استفاده از رسانه بهره نمی گیرد.
این وظیفه و رسالت خطیر رسانه قطعا بر دوش کسانی است که مدیریت محتوایی آن را بر عهده دارند. 
در برخی دیگر از روایات دیده می شود که خود ائمه سلام الله علیهم و رسول خدا ص نسبت به بدعتهایی که بعد از این بناست در دین اتفاق بیفتد موضع گیری کرده و تبیین هایی کرده اند که افراد فکر نکنند که هر کسی برایشان نوآوری کرد آدم نو اندیش بوده و عموما مردم از فرهیختگان خود توقع نوآوری دارند. حتی ما در روضه امام حسین ع می بینیم که مردم دوست دارند چیزهای جدید بشنوند. لذا یکی از وظایف رسانه دینی این است که زشتی بدعت را برای مردم تبیین کند و مردم را از توجه به بدعت ها منع کند. منفور بودن بدعت را برای مردم روشن کند. و مبغوض بودن آن را در نزد خداوند بیان کند.
شارع مقدس در اسلام در نماز برای امام جماعت، قضاوت در بین مردم، شهادت برای محکمه و موارد دیگر شرایطی را مشخص کرده است. لذا برای هدایت رسانه دینی قطعا برای افراد و مدیران آن شرایطی را باید در نظر بگیریم و این از معارف دین قابل برداشت است.
بدعت مورد نکوهش قرار گرفته است تا اینکه جامعه دینی روی این موضوع حساس شود و این می تواند توسط رسانه دینی ایجاد و تشریح شود.
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در روایتی می فرمایند: شَرُّ الاُمورِ مُحْدَثاتُها ، ألاَ و کُلُّ بِدعةٍ ضلالةٌ، ألاَ و کلُّ ضَلالةٍ ففی النّارِ، می فرمایند بدترین از امور اجتماعی همین امور نوآوری و بدعت است و آگاه باشید که هر بدعتی منجر به گمراهی می شود. و بدانید که هر گمراهی و ضلالتی نتیجه اش در آتش جهنم بودن است(امالی شیخ مفید).
روایت دیگر نیز از پیامبر اکرم این است. حضرت فرمود: أهلُ البدَع کلابُ أهلِ النَّار (کنزالعمال ،ح1125) می فرمایند که بدعت گزاران سگهای جهنم هستند. جهنم نیز دارای درجات است و در جهنم هم عده ای به صورت حیوان و سگ محبوس می شوند و صورت انسانی ندارند. البته اهل بدعت و کسی که بدعت گذار است آن مصداق بارز اهل البدع است و البته کسانی که از بدعت پیروی می کنند اینها نیز اهل بدعت بحساب می آیند. رسانه ای که اهل بدعت گذاری باشد صاحبانش سگان اهل جهنمند.
روایت دیگر از مولای متقیان امیر المومنین علی ع که می فرمایند: ما هَدمَ الدِّینَ مثلُ البِدعِ (بحار الانوار ج78)
چیزی مانند بدعتها دین را ویران نکرده است. جنگ نظامی و حمله فیزیکی نمی تواند اینقدر ویرانگر باشد که نبرد نرم و فرهنگی اینگونه اثر گذار است. ببینید ادیان ابراهیمی همه از توحید منحرف شدند چون دچار بدعتها شدند.
همچنین علی ع باز می فرمایند: ما اُحْدِثَتْ بِدعةٌ إلاّ تُرِكَ بها سُنّةٌ ، فاتّقوا البِدعَ
مردم باید نسبت به بدعت حساس باشند. هیچ بدعتی حادث و تاسیس نشده است مگر اینکه در برابرش یک سنت حسنه ای و یا سنت نبوی ترک شده است و از بین رفته است. بدعت یک نوع تهاجم علیه سنتهای حسنه و دینی است. دشمن می خواهد بجای سنت حسنه یک بدعتی را جایگزین کند. مثلا در سنت عزاداری این که شمشیر و قمه از انگلستان می آید برای قمه زدن برای این است که عزاداری امام حسین را می خواهد تحت الشعاع اعمال ناصواب بکند. این عزاداری امام حسین ع را اهل بیت ع همه توصیه کردند و در اهمیت آن سخن ها گفته اند. عزاداری انبیاء برای حادثه عظیم کربلا این خود نشان اهمیت است.
حضرت فرمودند هیچ بدعتی بنیانگذاری نشده است مگر اینکه یک سنت حسنه ای ترک شده است پس باید از بدعتها پرهیز کنید. این در مورد خود بدعت.
در مورد شخص بدعت گذار نیز در روایات حضرات فرمودند با این افراد خشن باشد و با چهره عبوس و سخت برخورد کنید و هیچ وقت لبخند به او نزنید. و قابل احترام نیست شخص بدعت گذار.
(پیامبر خدا ص: إذا رأیتُم صاحِبَ بِدعةٍ فاکْفَهِرّوا فی وجهِهِ ، هرگاه بدعتگذاری را دیدید، به او رو تُرش کنید.
مَن تَبَسّمَ فی وجهِ مُبتَدِعٍ فقد أعانَ علی هَدمِ دِینِهِ، هر کس به روی بدعت گذار لبخند بزند، به نابود کردن دین خود کمک کرده است.)
پيامبر گرامي اسلام در پيروي کردن از بدعت گذاران مي‌فرمايد: مَنْ أَتَي ذَا بِدْعَةٍ فَوَقَّرَهُ فَقَدْ سَعَي فِي هَدْمِ الْإِسْلَامِ ‏(بحار الانوار ج72 ص 265) هر كس از بدعت‏گذاري‏ طرفداري كند و او را احترام بگذارد در خراب كردن پايه‏هاي اسلام همت گماشته است.
لذا اگر خود مردم این معارف را می دانستند دیگر گول افراد و فرقه ها را نمی خوردند و دشمن آنها را زمین گیر نمی کرد. حضرت می فرمایند اگر کسی آمد صاحب بدعت و بنیانگذار بدعتی را دید و احترامش کرد و در مقابل او خضوع کرد، این احترام تلاش و کوشش است در از بین بردن اسلام و این شخص سعی در هدم اسلام کرده است. باز پیامبر خدا صلی الله علیه و آله  می فرمایند: مَن أرْعَبَ صاحِبَ بِدعةٍ مَلأَ اللّهُ قلبَهُ أمْنا و إیمانا، هر کس بدعتگذاری را مرعوب سازد و بترساند او را، خداوند قلب او را از آرامش و ایمان پر می کند. اگر در مقابل بدعت گذار خشم نکرد و احترام گذاشت سعی در هدم اسلام کرده است و اگر او را ترساند و لو تهدید کرد او را و مَن أرْعَبَ، رعب در دل او ایجاد کرد، تا بدعتگذار نشر بدعت ندهد، مَلأَ اللّهُ قلبَهُ أمْنا و إیماناَ، خداوند قلب این فرد را پر می کند از امن و ایمان. 
روایت آخر این است که رسول خدا فرمودند: «أبى اللَّه لصاحب البدعة التوبة» (بحار الانوار ج 72)، خداوند توبه بدعت گذار را نمی پذیرد و ابا دارد از اینکه گناه او را ببخشد چون او جامعه و افراد را منحرف کرده است و فقط خودش نیست و لذا توبه او این است که هدایت کند مردم به راه راست و نمی تواند و توبه او پذیرش نمی شود.