جلسه چهارم 4-7-95
بسم الله الرحمن الرحیم
تولد رسانه ها در غرب بر اساس فرهنگی که در غرب حاکم بوده فرهنگ سکولار و لائیک رخ داده و در عصر مدرنیته غرب بوده، لذا ماهیت رسانه به عنوان ابزاری برای ترویج مقاصد مادی و دنیوی و در جهت لهو و لعب شکل گرفته است. اشاره کردیم که انقلاب اسلامی سبب شد که تحولی در جهان بوجود بیاید و ما باید بر اساس تفکر دینی تعریف جدیدی از رسانه داشته باشیم که تعریف رسانه دینی است. نه تنها تاریخ رسانه بر اساس تفکر دین زدایی بوده بلکه صنعت چاپ را هم شامل می شودرسانه دینی رسانه ایست که دین با تمام ابعادش (فردی – اجتماعی) در این رسانه منعکس باشد. از تاسیس آن تا برنامه¬ریزی آن، تولیداتش، خروجیش از صفر تا صد آن دین در انها انعکاس یافته باشد و جامعه را به سوی دینی شدن سوق بدهد و فرهنگ جامعه را بر اساس آموزه های دینی بسازد و مدیریت کند. مقام معظم رهبری تصریح کردند که رسانه مدیریت کند فرهنگ را بر اساس آموزه های دینی. لذا رسانه دینی مولد فکر و اندیشه است علاوه بر ناشر بودن فرهنگ. رسانه باید در جهت سیر تکاملی دینی انسان برنامه ریزی بکند. نه فقط در نرم افزار و بلکه در سخت افزار هم رسانه دینی یا به تعبیری رسانه دینی رسانه ایست که پایه و تاسیسش، پیامش، پیام رسانش و پیام گیرنده اش بر اساس آموزه های دینی باشد. این رسانه ای که از صفر تا صدش بر اساس منابع فقهی، دینی و اخلاقی باشد رسانه دینی است.
بعضی می گویند رسانه را با منبر و مسجد و....اشتباه گرفته اید و باید فقط تشویق کند به پیروی از مبانی دینی. بله ما هم نمی گوئیم رسانه مسجد است بلکه باید انگیزه و باور و فرهنگ مسجدی و فرهنگ نماز و عبادت را و .....ترویج کرده و بسازد نه اینکه خودش نماز را نمایش بدهد. ونه اینکه مردم نماز خود را با تلویزیون بخوانند. بلکه برنامه های معارفی و مذهبی می تواند برای بهره رساندن به افراد ناتوان از حضور در اماکن مذهبی کمک رسانی کند.
رسانه فرهنگ دین داری و عبادی و معنوی را به تعبیر رهبری نشاط معنوی را ایجاد می¬کند و شخص را به طرف عبادتگاه و مسجد و زیارت و نماز جمعه و .... سوق می دهد. اگر در ماهیت شناسی رسانه اینکه بگویند رسانه دینی نداریم چون شاید خلق پیام دینی در برنامه تولیدی رسانه ممکن نباشد. این که نشد دلیل، بله ما هم اصرار نداریم. چون خدا تکلیف به مالایطاق نکرده است. اگر ما به همه مطلوب نمی توانیم برسیم دلیل نیست که تکلیف دیگر نداریم. دشمنان از اینکه ما از رسانه برای ارسال پیام دین استفاده کنیم خیلی نگران هستند و گاهی جلوی آن را می بندند و ممکن است در حوزه ما این فکر را که مگر رسانه دینی هم می شود؛ بیایند و این را القا کنند که رسانه با دین در تضاد است و نمی شود برای دین استفاده کرد.
در تفکر سکولاریستی علاقه ای به نشان دادن دین در عرصه جامعه وجود ندارد.
در سال قبل گفتیم که از روایات و سنت بر می آید که وظیفه حاکمیت دینی راه اندازی رسانه دینی است به عنوان واجب کفایی و بر افراد توانمند واجب کفایی است. در جلسه اول امسال گفتیم که رسانه می تواند فرهنگ را بسازد و ابزاری باشد برای میل به تعالی و رسیدن به تکامل و همه اینها کارکرد رسانه است.
در تعریف رسانه دینی گفتیم که تمام برنامه ها باید بر اساس معارف و آموزه های دینی باشد. یعنی بر اساس مباحث فقه و اخلاق. اگر خدشه ای در هر کدام از اموزه های دینی وارد شود این رسانه دینی نخواهد شد. پشت صحنه اگر عملی خلاف صورت گیرد چون نمایش داده نمی شود حرام هست اما نقشی در تخریب برای رسانه دینی نیست. اما اگر به نمایش در بیاید رسانه دیگر دینی نیست. بحث ما در این است که رسول خدا از رسانه های موجود در آن زمان استفاده کرده اند و اینکه چون در دست مشرکین بوده قابل استفاده نیست. نه اینگونه نیست علاوه بر رسانه هایی که ایجاد کردند مثل منبر، اذان، مناره و مسجد وحج. رسانه گفتاری و رسانه تصویری در سیره پیامبر دیده می شود. اسمش را ممکن است تئاتر و نمایش بگذارید. حضرت در راه بازگشت از جنگ می تواند سخنرانی کند اما می آید و جمعیت و لشگر در حال بازگشت می فرمایند پخش بشوید و هر کدام یک هیزم جمع کنید و فرمودند هرکسی هر چقدر هیزم کوچک می تواند جمع کند. هرکسی دامن خود را پر کرد و برگشت و بعد از ان یک تپه هیزم جمع نمود. پیامبر همه را به بازی گرفت و در نگاه اول هیزمی نیست ولی با پخش شدن و جمع نمودن هیزم ها را. سپس فرمودند گناهان کوچک شما مثل این هیزم هاست و شما بهش توجه ندارید و غافل می شوید و سپس یک کوه گناه برای خود درست می کنید. این یک کارگردانی و تهیه کنندگی نمایشی است که در سیره تبلیغی حضرت فراوان دیده می شود. دیالوگهای بین حضرات در سنین کوچک دیالوگهای تصنعی است و نقش بازی کردند و فرمایش فقیه متاله که اگر پیامبر در این عصر مبعوث می شد از هنر بهره می برد و معجزه اش هنر و رسانه بود. از این بالاتر اینکه می بینیم که پیامبر آمده و صحنه هایی رو کارگردانی کرده که در واقع با چشم معمولی نمی شود ان را دید و با آن هنر و معجزه پیامبری و کراماتی که دارد جوری باید اعتقادت مردم و فرهنگ مردم را بالا ببرد می آید و با یک دوربین جدیدی این را به نمایش در می آورد. ببینید وقتی که حضرت با یک زن در حال غیبت مواجه می شود و زن روزه است می تواند بگوید غیبت حرام است و اکل گوشت برادر مومن است. این تبلیغ و رساندن پیام است. می گوید تو چگونه روزه هستی بلکه تازه گوشت خوردی و گوشت برادر مومن خود را . گفت من چیزی نخوردم از سحر تا بحال. فرمودند انگشت به دهان کن تا هر چه خوردی بالا بیاوری. انگشت در دهان کرد و گوشت تازه بالا آورد. و این با معجزه و تصرف حضرت است و این خود نمایشی است برای چشم بیننده ها که ببینید. این که قران می گوید همین است. به شما تهیه کننده یاد داد که معارف را به تصویر بکشید همه معارف در قرآن کریم آیه به آیه می شود تبدیل به نمایش کرد و اگر چه این سخت است و هر کسی می تواند در این باب تلاش کند. قران می گوید اعمال شما در قیامت مجسم می شود ماعملت من خیر محضرا خود عمل انجا حاضر می شود و در اخر سوره زلزال همین را می گوید فمن یعمل مثقال ذره یره می بیند و روز قیامت که تجسم اعمال است همین است و خود عمل را مستندا به انسان عرضه می کنند. همه زندگی انسان را به نمایش در می آورد. با این تجسم ما چی را می خواهیم منکر شویم. والحمد لله رب العالمین