خلاصه نشست ویژگی های مکتب اصولی حوزه قم:
تاریخ: 13/2/1385
سخنران: آیت الله سید مصطفی محقق داماد
مقایسه مکاتب اصولی نجف ، سامرا ، قم
سخنران: آیت الله سید مصطفی محقق داماد
مقایسه مکاتب اصولی نجف ، سامرا ، قم
در ابتدای این جلسه که درتاريخ 85/2/13 برگزار شد، حضرت آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی ضمن خیر مقدم به شرکت کنندگان به بررسی و جایگاه رفیع علم پرداختند و روایاتی از ائمه معصومین سلام الله علیهم راجع به عالم و علم بیان کردند و در ادامه ی جلسه آیت الله دکتر سید مصطفی محقق داماد به سخنرانی پرداختند و ضمن بیان سیر تطور علم اصول و اینکه علم اصول یکی از علومی است که ادبیات اسلامی این افتخار را دارد که بر دامن خودش پرورانده است و علمی غریبه نیست، به کلمه اصول پرداختند که اصول به چه معنی است و جمع کدام اصل است و در ادامه به سه حوزه نحله نجف ، نحله سامرا، و نحله ای که ما الان در آن هستیم بنام حوزه علمیه قم، پرداختند و به بیان هرکدام و سیر تطور آن ها و به گفته ایشان اصول نجف به شدت تحت تاثیر فلسفه قرارگرفته است و منهج سامرا منهجی است مقابل تفکر فلسفی و عقلانی که منهج میرزای شیرازی است.
اما منهجی که در سامرا بنیان شده روش ساده نویسی، عرف نویسی و به دور از ورود در مسائل عقلانی و فلسفی بود، لیکن روشی که در نجف پیش گرفته می شده مختصر نویسی همراه با مغلق نویسی، گنگ نویسی و ابهام نویسی بوده است؛ هنر در این بوده که با ابهام نوشته می شد ولی در سامرا سعی می شده که ساده نوشته شود، بدون اغلاق، بدون ضمیر هایی که دارای مشکلات برگرداندن باشد یعنی روشن نوشته شود، اما در نجف بنابر این بوده که به سبک کفایه نوشته بشود که ما باید این دو را با هم مقایسه کنیم.
و در ادامه ایشان بیاناتی راجع به شیوه ی مرحوم آیت الله اراکی رحمه الله علیه و شیخ عبدالکریم حائری رحمه الله علیه و آیت الله العظمی بروجردی رحمه الله علیه فرمودند و اینکه مرحوم آیت الله العظمی بروجردی رحمه الله علیه ابتکاراتی در روش منهج خود داشته است ولی در آن چهارچوبی بوده که آن منهج در آن پانزده سال جا افتاده و آن منهج را با ابداعات جدید تکمیل کرده است، نه به طرف سامرا رفته و نه به طرف نجف؛ نه از منهج سامرا تقلید کرده و نه از منهج نجف و تاثیری هم متقابلا در حوزه نجف گذاشته است. و در پایان ایشان به ابتکار کاربردی کردن اصول پرداختند و اینکه آیت الله العظمی بروجردی رحمه الله علیه این کار را شروع کرده و مرحوم امام خمینی رحمه الله علیه و بعد هم مرحوم آقای داماد رحمه الله علیه ادامه داده اند و اینکه اصول کاربردی یکی از مختصات منهج قم است که ما در نجف آن را نمی بینیم و اینکه ما در تمام کفایه و یا در تقریرات آن آقا ضیاء چند مسئله فقهی می بینم؟ در نجف می گفتند این علم اصول است و کاری به فقه نداریم.
