یادمان موسس فقید - مرکز فقهی ائمه اطهار (ع)

حضرت آيت الله العظمي حاج شيخ محمد فاضل لنکراني(قدس سرّه) در سال ۱۳۱۰ شمسي در شهر مقدس قم ديده به جهان گشودند.
پدر ايشان مرحوم آيت الله فاضل لنکراني(قدس سره) از اساتيد و علماي بزرگ حوزه علميه قم بود و مادرشان از فرزندان پاک سادات بزرگوار (و معروف مبرقع) بود.

حضرت آيت الله العظمي حاج شيخ محمد فاضل لنکراني(قدس سرّه) در سال ۱۳۱۰ شمسي در شهر مقدس قم ديده به جهان گشودند.

پدر ايشان مرحوم آيت الله فاضل لنکراني(قدس سره) از اساتيد و علماي بزرگ حوزه علميه قم بود و مادرشان از فرزندان پاک سادات بزرگوار (و معروف مبرقع) بود.

ايشان پس از تحصيلات ابتدايي در سن ۱۳ سالگي فراگيري دانش اسلامي را در حوزه علميه قم آغاز کردند و به جهت برخورداري از هوش و استعداد سرشار دوره مقدّمات و سطح را در مدت ۶ سال به پايان رساندند و در سن ۱۹ سالگي در درس خارج فقه و اصول استدلالي حضرت آيت الله العظمي حاج آقا حسين بروجردي(رحمه الله) شرکت نمودند و به سبب کمي سن، استعداد فراوان و فهم زياد مورد توجه طلاب و استاد بزرگوارشان قرار داشتند.

دوست و هم بحث صميمي ايشان در دوره تحصيل؛ فرزند برومند بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران؛ آيت الله شهيد سيد مصطفي خميني(رحمه الله) بودند.

ايشان سالها در مجلس درس فقه و اصول آيت الله العظمي بروجردي(قده) و حضرت آيت الله العظمي امام خميني(ره) و فلسفه و تفسير حضرت آية الله علامه طباطبايي(ره) شرکت فرموده و از اين بزرگوارن بهره‌‌هاي فراوان بردند.

استعداد فراوان وتلاش پيگير ايشان در درس، سبب شد تا در سن ۲۵ سالگي به درجه والاي اجتهاد نايل آمده و اين امر به تأييد استاد بزرگوارشان؛ حضرت آيت الله العظمي بروجردي(قده) برسد.

معظم له سالها در حوزه علميه قم دروس سطح را براي گروه بسياري از طلاب تدريس نمودند و بيش از ۲۵ سال به تدريس خارج فقه و اصول پرداختند. برجستگي درس ايشان در حدي بود که بيش از صدها تن از فضلاي حوزه علميه در درس ايشان حاضر مي‌‌شدند.

از زماني که حضرت امام خميني(رحمه الله) مبارزات سياسي خود را عليه ظلم و فساد و حکومت طاغوتي پهلوي آغاز کردند، ايشان به عنوان يکي از ياران و همراهان امام خميني(رحمه الله) قدم به قدم در صف مجاهدان و حاميان انقلاب اسلامي فعاليت داشتند و از جمله اعضاي فعال جامعه مدرسين حوزه علميه قم به شمار مي‌‌آمدند و بارها از سوي مأموران حکومت پهلوي به بازجويي فراخوانده شده و به زندان افتادند و سرانجام به بندر لنگه تبعيد شدند و پس از چهار ماه اقامت در آنجا به شهر يزد منتقل شدند و مدت دو سال و نيم به صورت تبعيد در آنجا به سر بردند.

پس از انقلاب اسلامي نيز همواره پشتوانه‌‌اي قوي براي بنيانگذار جمهوري اسلامي حضرت امام خميني(قدس سرّه) و پس از ايشان براي مقام معظم رهبري حضرت آيت الله خامنه اي(مدظله العالي) بوده‌‌اند.

آن بزرگوار در اولين دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبري از سوي امت اسلامي ايران به عنوان يکي از اعضاي اين مجلس انتخاب شدند و نيز بيش از ده سال رياست عالي شوراي مديريت حوزه علميه قم را عهده‌‌دار بودند.

از دير زمان خاندان ايشان از ارادتمندان به اهل بيت عصمت(عليهم السلام) به شمار مي‌‌رفته و هميشه مجلس عزاداري در روزهاي جمعه و سالروز وفات معصومين(عليهم السلام) و مجلس جشن در ايام تولد آن بزرگواران در بيت پدري ايشان برگزار بوده و اين برنامه همچنان ادامه دارد.

پس از رحلت آيت‌الله اراكي(ره) به عنوان مرجع أعلم، جامعه روحانيت مبارز او را به عنوان يكي از سه مرجع مسلم تقليد در كنار آيت‌‌الله خامنه‌اي و ميرزا جوادتبريزي معرفي ‌كرد.

همچنين جامعه مدرسين حوزه‌ي علميه‌ي قم ايشان را در زمره‌ي هفت مرجع پيشنهادي خود به مردم معرفي كرد.

در جهت توسعه و بالندگى فقه راستين تشيّع و پاسخگويى به نيازهاى فقهى زمان، مركز فقهى ائمّه اطهار(عليهم السلام) به همت مرجع عاليقدر مرحوم آية الله العظمى فاضل لنكرانى(قدّس سرّه) به سال 1376 هجرى شمسى در قم تأسيس گرديد.

اين مركز داراى اساسنامه‌‌اى است كه به ثبت رسيده است و در زمان حيات آن مرجع وارسته(رضوان الله تعالى عليه) تحت اشراف آن بزرگمرد اداره مى شد و معظم له در زمان حيات خود به جهت سنگينى بار مرجعيت، رياست مركز را به فرزند شايسته، مدير و مدبّر خود كه بحمد الله از اساتيد بنام دروس خارج حوزه علميه قم هستند، استاد معظّم حضرت آيت الله حاج شيخ محمّد جواد فاضل لنكرانى(دامت افاضاته) واگذار نموده و در وصيت خود نيز بر ادامه فعاليت هاى مركز فقهى تحت اشراف معظّم له كه او را واجد مرتبه اجتهاد مطلق مى دانستند تأکيد کردند.

اين مركز داراى شعباتى در مشهد مقدّس، لندن، سوريه، افغانستان مالزي و اندونزي است كه به طور محدودتر دائر گرديده است.

از اهداف محورى اين مركز:

آموزش فضلا و محقّقان،

تربيت فقيهان شايسته و مجتهدان متعهّد و آگاه به مقتضيات زمان،

فراهم آوردن امكانات لازم و بستر مناسب براى مطالعات و پژوهش‌‌هاى ژرف در فقه و اصول،

درك و پاسخگويى مسائل جديد،

بررسى شبهات مرتبط به فقه و نقد آنها

و تأليف و نشر كتب و مقالات علمى مى‌‌باشد.

آيت‌الله العظمي محمد‌ فاضل لنكراني(قده) سرانجام پس از مدتي عارضه‌ي قلبي در روز 26 خرداد 1386 دار فاني را وداع گفت و پيكر آن مرحوم روز 28 خرداد مصادف با شهادت حضرت زهرا(س) طي تشييع جنازه‌ي باشكوهي در حرم حضرت معصومه(س) به خاك سپرده شد.

سفارشات معظم له نسبت به مرکز فقهي ائمه اطهار(ع)

معظم له در مراسم کلنگ زني ساختمان جديد مرکز فقهي ائمه اطهار(ع) که در تاريخ 15 شعبان المعظم 1424 برگزار شد، بيانات مهم و ارزشمندي ايراد فرمودند که متن بيانات ايشان بدين قرار است:

بسم الله الرّحمن الرّحيم

ضمن تبريك اين عيد سعيد، روز ولادت وليّ كامل خدا، که بسيار روز مباركي است و شايد به يک معنا، روزي مهمتر از امروز نداشته باشيم. اين روز را به همه شيعيان، مخصوصاً به برادراني كه حاضرند تبريك صميمانه مي‌گويم و تشكر مي‌كنم از اينكه اينجا تشريف آورديد و إن شاء الله مقدمات شروع و آغاز عمليات را انجام بدهيد.

بايد قبلاً جدّاً از همه‌ي آقاياني كه در تهيه اين زمين با اين خصوصيات كه مشكلات زيادي داشت، سعي و تلاش فراوان كردند، حوصله و صبر به خرج دادند و قطعاً كارشان إن شاء الله براي خدا بوده، از همه‌ي اينها من تشكر كنم.

مخصوصاً از جناب آقاي ملكا كه واقعاً با سوابقي هم كه از ايشان داشتيم و داريم در اين رابطه خيلي زحمت متحمّل شدند، چون اين زمين مشترك بين صدها نفر بود و حاضر كردن اينها براي فروش و معامله و تشكيلات، يك مقدّمات خيلي مشكلي داشت و اگر صبر و تحمّل و بردباري ايشان نبود، شايد توفيق اين معنا حاصل نمي‌شد.

همينطور تشكر مي‌كنيم از شوراي محترم شهر و شهردار بسيار محترم و متقّي و متديّن خودمان كه إنصافاً كارهاي زيادي هم زير نظر شورا انجام دادند و مي‌دهند إن شاء الله.

مي‌خواستم اين را عرض كنم كه شما واقعاً دعا بفرماييد اين كاري كه مي‌خواهيم إن شاء الله انجام دهيم، حالا إن شاء الله خداوند خودش مي‌داند كه هيچ غرضي از صيت و صوت و شكوه و جلال و آوازه و امثال ذلك مطرح نيست، آنچه مطرح است فقط يك مسأله است و آن اينكه روزي بر ما پيش خواهد آمد(نزديك يا دور) که ما از بين خواهيم رفت، ولي دين خدا بايد زنده بماند و افرادي كه حمايت از دين خدا مي‌كنند، بايد اينها را براي آينده تهيه كنيم.

مقصود ما هم از اين كار همين است كه خواستيم يك مركزي تهيه شود كه واقعاً شريعت الهي، مخصوصاً مكتب تشيّع، مخصوصاً معارف اهلبيت(ع)، در اين مركز به وسيله‌ي افرادي كه خداوند به آنها عنايت مي‌كند و توفيق عطا مي‌كند إن شاء الله به دست آنها اين دين حمايت شود و همه‌ي ما إن شاء الله سهمي در اين رابطه داشته باشيم و اين را هم به عنوان يك ذخيره براي آخرتمان تهيه كرده باشيم.

هدف اصلي اين است و إلا حالا اينكه «اللهُ يَعلَمُ مَا فِي الضَّمائِر وَ مَا فِي القُلُوب»؛ خودش مي‌‌داند كه هيچ غرضي إن شاء الله غير از اين وجود ندارد، و هر كسي هم كه واقعاً در اين رابطه زحمت كشيده و يا در آينده براي تكميل ساختمان زحمات مختلفي انجام مي‌دهد، من يقين دارم كه إن شاء الله براي آخرتش يك ذخيره‌اي تهيه كرده كه خداوند به او اجر مي‌دهد.

حالا با اين هدف إن شاء الله ما كلنگ اين زمين را به زمين مي‌زنيم و خداوند را به حقّ وليّ كاملش(كه امروز متعلق به وليّ كاملش است) قسم مي‌‌دهيم إن شاء الله اين مرکز را در راه إحياي همان چيزي كه مورد نظر وليّ كاملش هست؛ که آن هم معارف آباء و اجدادش و اهلبيت(ع) است إن شاء الله قرار بدهد كه بتوانيم آثار زيادي داشته باشيم. إن شاء الله.

بخشي از وصاياي معظم له پيرامون مرکز فقهي ائمه اطهار(ع)

بسم الله الرّحمن الرّحيم‏

بعد الحمد والصلاه على محمد والآل؛ مخفى نماند كه فرزند عزيزم محمدجواد فاضل لنكرانى كه بحمدالله والمنة با نظارت مستقيم اينجانب به درجه رفيعه اجتهاد رسيده و ساليان متمادى است كه به بحثهاى خارج فقه و اصول اشتغال دارد و داراى رسائل و تأليفات متعدّدى مى‏‌‌باشد، در كارهاى مربوط به اينجانب مخصوصاً پس از مسئوليت مرجعيت كه بسيار مسئوليت خطيرى است، يار و مددكار اينجانب بوده به طورى كه اگر كمك ايشان و برادرش احمد آقاى موحدى كه تمام وقت خويش را در اختيار كارهاى من قرار داده، نبود شايد با كسالتهاى گوناگون و متعدّدى كه دارم، از عهده همه كارها برنمى‏‌‌آمدم؛ البته حتى در جزئى‏‌‌ترين كار با استجازه و اجازه حقير اقدام مى‏‌‌نمايند.

علاوه بر مسئوليت مزبور، در امور مؤسّسه فقهى ائمه اطهار(عليهم السلام) كه براى آن، ساختمان معظمى در دست داريم و در آن مؤسّسه عده‏‌‌اى از فضلاى محترم اشتغال به درسهاى خارج مخصوص دارند و علاوه كتابهاى متعدّدى از آنجا انتشار يافته و پاسخ‏گويى به مسائل مختلف توسط اينترنت داده مى‏‌‌شود و داراى كتابخانه تخصّصى فقه مى‏‌‌باشد كه در آن حدود بيست هزار جلد كتاب موجود است و همين‏طور مؤسّسه‏‌‌اى كه در مشهد مقدّس داير كرده‏‌‌ايم و سالهاى چندى است كه گروهى از فضلا و دانشمندان علاوه بر علوم حوزوى متداول و تدريس و تدرّس آن به كيفيت مخصوص، به علوم ديگر نيز در آنجا اشتغال دارند و نيز مؤسّسه‏‌‌اى كه در كشور سوريه در دست اقدام و تماميت است و از نظر موقعيت محلى داراى امتياز مى‏‌‌باشد و غرض از تأسيس آن، تربيت عده‏‌‌اى فاضل و دانشمند در نزديكى قبر مطهر حضرت زينب كبرى(سلام الله عليها) مى‏‌‌باشد.

علاوه، وظيفه مهم شهريه حوزه علميه قم با متجاوز از پنجاه هزار طلبه و شهريه مشهد مقدّس و اصفهان و متجاوز از سيصد حوزه علميه شهرستانها كه اداره مجموع، بسيار مشكل و خطير است، از وظايف اينجانب است كه به تنهايى از عهده اين امر نمى‏‌‌توانم برآيم و اگر كمك و مساعدت اين دو برادر نبود، قطعاً ناتوان بودم.
در كارهاى مزبور دو شعبه دفتر در تهران و يك شعبه در مشهد مقدّس و يكى در افغانستان و ديگر در مسكو و برخى در جاهاى ديگر وجود دارد كه مى‏‌‌بايست كمال ارتباط با آنها حفظ شود و مشكلات حوزه‌‌‏ها از يك طرف و اشاعه و ترويج مكتب تشيّع به وسيله آنها انجام گيرد و حل شود و نيز كارهاى مختلف ديگر كه جاى ذكر آنها نيست بايد به صورت مطلوب عملى گردد.

(در وصيتنامه دوم نيز مي‌‌فرمايند:). . . اموالى را كه از اين حقير باقى مى‏‌‌ماند، يا در شهريه طلاب حوزه علميه قم صرف شود و يا در اداره مؤسّسه مركز فقهى ائمه اطهار(عليهم السلام) و تشخيص آن به عهده وصىّ اينجانب مى‏‌‌باشد.
البته در شهريه لازم نيست تمام و به نحو كمال داده شود، بلكه به مقدار مصلحت.
ميل دارم كه در لندن كه دروازه دنيا و خانه دوم همه كشورها است، مؤسّسه‏‌‌اى براى ترويج مكتب اهل بيت(عليهم السلام) و نشر معارف شيعه إثنى عشريه تأسيس گردد.

(سيناي فقاهت، صص 820-819)