مقدمه

یکی از مباحثی که در باب صلاة مسافر فراوان کاربرد دارد و فقهاء به آن تمسک جسته اند اصالة التمام است و در کلیه مباحثی که از قصر و تمام صحبت به میان آمده است این اصل نیز مطرح شده است و لکن این اصل در هیج جایی از کتب فقهی به صورت کامل مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است، حتی آنانی که این قاعده را نپذیرفته اند و اصل را بر قصر گذارده اند نیز بحثی از نقاش این قاعده نکرده اند. 

چالش اساسی که در این نوشتار در صدد آن هستیم این است که هشت فرسخ رفتن با توجه به امکانات حمل و نقل کنونی آن قدر نیست که بخواهد نماز شکسته شود و متبادر از این حکم شرعی سهولت بر مکلف است و با رفتن 32 یا 34 کیلو متر با ماشین کسی خسته نمی شود تا بخواهد نمازش شکسته شود این مشکل مسائل شرعی را ممکن است دچار چالش کند که احکام شرعی عرفی و خلاف واقع است و به عبارتی عقلائی نیست. لذا بر آن شدیم این مسئله را دوباره مورد بازنگری قرار دهیم.

چکیده: 

در این مقاله به بررسی کامل و بیان انظار و مناقشات و وجوهی که ممکن است مطرح شود می پردازیم و بر خلاف مشهور بیان خواهیم کرد که اصل در موارد شبهه مفهومیه سفر بر قصر است و در انتها مواردی را به عنوان تطبیقات این قاعده مطرح می کنیم و به مواردی خواهیم پرداخت که برخی از اعلام با اینکه قائل به اصالة التمام شده اند ولکن باز در مواردی بر خلاف نظریه خود مشی کرده و قائل به قصر شده اند. 

در این نوشتار سعی شده است روایات به صورت دقیق بررسی شود و فتاوای فقهای با مقتضیات روز جامعه که سفر ها تغییر کرده است مطابق شود و احکام شرعی عرفی نیز نمایان گر شود. کتب فراوانی از فقهاء مراجعه شد و تمام روایات در نوشتار این مقاله مراجعه شده است.

نتیجه این نوشتار تجدید نظر در حکم شرعی تقصیر نماز در هشت فرسخ است و در موارد شک در حکم نماز مسافری که هشت فرسخ رفته است اصل بر قصر است نه تمام. در صورت رفتن مسیر یک روز است که نماز شکسته می شود و ادله آن بیان خواهد شد.