منظورتان همان مباحثي‌اند که خودتان آن‌ها را مناسب به زمان ديده‌ايد و بر اين باوريد که نياز روز جامعه ما هستند ؟

آيا در مرکز در ارائة مباحث روز محدوديتي داريد؟

خير، هيچ‌گونه محدوديتي نداريم و محدوديتي هم اگر هست، از جانب خود ما است. ابتدا اينکه بايد بدانيم بار علمي ما چقدر است؛ دوم اينکه تا چه ميزان ضعف داريم؛ سوم اينکه ظرفيت طلبه‌ها چه ميزان است.

بحثي را انتخاب و مطرح مي‌نماييم و روي آن کار مي‌کنيم؛ ولي بستگي به خود ما، وقتمان و ظرفيت افراد دارد. تاکنون به شکر خدا خوب پيش رفته‌ايم.

يکي از نواقصي که در حوزه وجود دارد، اين‌ است که روي مطالب نياز روز جامعه کمتر کار مي‌شود و اگر اساتيد روي اين قبيل مباحث کار کنند، موفق‌تر مي‌شويم. چون روي اين مطالب روز و جديد زياد کار نشده است، در ابتدا زحمت و نياز به تتبع زياد در مباحث روايي دارد. در اين زمينه بايد کار بشود؛ ولي چون کار سختي است؛ افراد کمتر اقدام مي‌کنند. من نمي‌گويم همه به اين مرکز بيايند. معتقدم که بايد در ابتدا مجتهداني بپرورانيم و لازمة مجتهد شدن در ابتدا خواندن کتاب‌هاي گذشته و کار کردن روي مطالب گذشته است؛ چون آثار گذشته دخالت بيشتري در اجتهاد و تأثير بيشتري در استنباط خواهند داشت. ولي عده‌اي هم بايد روي موضوعات جديد کار کنند. البته اگر همه بخواهند فقط روي مسائل جديد کار کنند، ديگر نمي‌توانيم مجتهدان خوبي پرورش بدهيم و کم مي‌آوريم.

آيا مي‌توانيد آن موضوعاتي را که فرموديد، به‌روز هستند، به‌صورت فهرست‌وار بيانشان کنيد؟

يکسري مطالب در لابه‌لاي دروس گفته شده‌اند؛ ولي بايد در اصول برجسته بشوند. نه اينکه خيلي نو و موضوع جديدي باشند. نمي‌خواهيم ادعا کنم که بحث‌هاي جديدي هستند. به هر حال ديگران هم به اين مباحث پرداخته‌اند. بحث‌هايي اصولي‌ هستند که در استنباط دخيل‌اند؛ براي مثال مباحثي از قبيل حجيت مفهوم، تعارض حجت و لاحجت، ترک استفصال، حجيت مفهوم استفصال، اطلاق مقامي، حجت اطمينان، علت و حکمت، حجت شياع، فرق تسالم با اجماع، امتنانيت برخي قواعد و آثار آن و... . اين‌ها از جمله مباحثي هستند که در آثار گذشته وجود داشتند، اما در لابه‌لاي مباحث به آن‌ها اشاره شده و مستقلاً روي آن‌ها کار نشده است. اين‌ها را در مرکز فقهي ائمة اطهار تا حدودي و هر جا مناسب ديديم مطرح کرديم. از اين نمونه بحث‌ها زياد است و من فقط چند نمونه را عرض کردم.

نحوه تعامل حاج شيخ محمدجواد با طلاب، علما و اساتيد مرکز چگونه است؟

تعامل و رفتار ايشان با ما و کل مجموعة مرکز بسيار خوب است. ايشان شخصيتي بااخلاق مي‌باشد و جاذبيت بالايي دارد. من واقعاً ايشان را تحسين مي‌کنم. خودشان اهل کار است و درد جامعه را مي‌فهمد. اهل تحقيق و تدريس است و بهتر مسائل را مي‌شناسد.

به عنوان سؤال پاياني بفرماييد که آينده مرکز فقهي را چگونه مي‌بينيد؟

اگر به اين شکل پيش رود، رو به رشد است. در سال‌هاي اول که به اين مرکز آمدم، آن را به اين قوت نمي‌ديدم؛ اما در حال حاضر به نظرم مي‌آيد که طلبه‌ها روز به روز بهتر مي‌شوند. با وجود اساتيد خوب و تلاش حاج شيخ محمدجواد فاضل، اميدواريم اين کار ادامه داشته باشد. ان‌شاءالله اين مرکز اساتيد خوب خود را حفظ کند و اساتيد بهتري هم بياورد و اگر اين روال حفظ بشود، قطعاً نتايج خوب و مطلوبي به دست مي‌آوريم.