کتاب المروي من کتاب علي(ع)، نخستين کتاب جامع درباره «کتاب علي(ع)» است. اين کتاب جايگاه بس بلند نزد اهل بيت(ع) دارد، به طوري که براي آنان حکم مرجع را داشته است.
کتاب «المروي من کتاب علي(ع)» اثر حجت الاسلام و المسلمين محمدامين پوراميني نخستين کتاب جامع درباره «کتاب علي(ع)» است.
«کتاب علي(ع)» مجموعه مطالبي است که رسول اکرم(ص) بر حضرت علي(ع) املا کرده و توسط اميرالمؤمنين(ع) به رشته تحرير درآمده است.
در زمان کذشته کتاب را روي پوست مينوشتند و سپس پوست ها را به هم ميدوختند، کتاب علي(ع) در اصل کتابي حجيم بوده است که در روايات طول اين کتاب را 70 ذراع(حدود 35 متر) دانستهاند.
اين کتاب جايگاه بس بلند نزد اهل بيت(ع) دارد، به طوري که براي آنان حکم مرجع را داشته است.
«کتاب علي(ع)» را نخستين کتاب تأليف شده در تاريخ اسلام دانستهاند.
از ابتدا قرار نبوده است که اين کتاب در اختيار مردم -به جز خواص- قرار گيرد، امّا ائمه(ع) به مناسبتهاي مختلف، از اين کتاب مطالبي نقل کردهاند.
بر اساس تحقيقات و شواهد متعدد روايي و تاريخي، استناد ائمه(ع) به اين کتاب، تا زمان امام رضا(ع) ثابت شده است، و از آن جا که جزو ميراثهاي اهل بيت(ع) محسوب ميشود، بايد گفت که اين کتاب در اختيار همه ائمهي اطهار(ع) بوده و اکنون در اختيار امام زمان(عج) است.
کتاب «مروي من کتاب علي(ع)» در بردارنده ي احاديثي است که درطول تاريخ اسلام از سوي اهل بيت(ع) از «کتاب علي(ع)» نقل شده است.
کتابهاي روايي و فقهي مهم و دست اول از جمله «بصائر الدرجات»، «من لايحضره الفقيه»، «تهذيب»، «استبصار» و «امالي صدوق»، و همچنين در مرحله بعد کتابهايي مانند «بحارالأنوار»، «وسائل الشيعه»، «مستدرک الوسائل»، «جامع احاديث الشيعه»، از جمله منابعي است که رواياتي از «کتاب علي(ع)» آوردهاند.
همچنين منابع مهم اهل سنت مانند «صحيح بخاري» و «صحيح مسلم» و ساير کتابهاي روايي و فقهي اهل تسنن نيز از ديگر منابع نگارش کتاب «المروي من کتاب علي(ع)» نام برد.
حدود دو سال زمان صرف نگارش کتاب «المروي من کتاب علي(ع)» شده است، و براي نخستين بار است که چنين کتابي درباره «کتاب علي(ع)» نگاشته شده است. هرچند پيش از اين، جزوات يا کتاب هايي درباره «کتاب علي(ع)» منتشر شده بودند اما جمع آوري و تدوين کتابي مشتمل بر همهي روايات مربوطه به آن، تا کنون و به اين صورت انجام نگرفته است.
با بهره گيري از ابزار روز، تلاش شده است تا تمام کتاب هاي شيعي و منابع اهل سنت درباره اين موضوع بررسي شود که در اين راستا 353 منبع شيعه و سني شامل آثار فقهي، روايي و رجالي، به عنوان منبع در نگارش اين کتاب مورد استفاده قرار گرفته اند.
در مقدمه علاوه بر توضيح عنوان اين کتاب، به طرح سوال و جواب هايي درباره «کتاب علي(ع)» پرداخته شده است.
اين کتاب شامل چهار فصل است که نخستين فصل آن با عنوان «کلياتي درباره کتاب علي(ع)» درباب نخست، مطالبي درباره اصالت و چيستي «کتاب علي (ع)» ارائه و بيان ميکند که «کتاب علي(ع)» شامل همه ي مطالب مورد نياز انسان ها از آغاز تا پايان است و به همين دليل آن را به «الجامعه» و «الشامله» تعبير کرده اند. باب دوم اين فصل نيز به بيان مستندات تاريخي درباره رابطه اهل بيت(ع) و «کتاب علي(ع)» ميپردازد.
درفصل دوم کتاب «المروي من کتاب علي(ع)» روايات غير فقهي نقل شده از «کتاب علي(ع)» جمع آوري شده اند. اين فصل ابتدا آياتي از قرآن را ارائه ميکند که در «کتاب علي(ع)» وجود دارند، توضيحاتي درباره آن ها داده شده يا به آن آيات استناد شده است و در ادامه آن، مطالب گسترده و متنوعي درباره وحي و پيامبران، امامت و ولايت، علم و عالمان، دعا، معارف اسلامي، اخلاق، همزيستي، بهداشت، حقوق و اخبار آينده ارائه شده است.
سومين فصل کتاب «المروي من کتاب علي(ع)» به تدوين روايات فقهي نقل شده از «کتاب علي(ع)» اختصاص دارد. اين تدوين بر اساس باب هاي معروف کتاب هاي فقهي از طهارت تا ديات صورت گرفته است.
چهارمين فصل کتاب «المروي من کتاب علي(ع)» با عنوان «کتاب علي(ع) در آيينه کتاب هاي مسلمانان» گفت: اين فصل نشان ميدهد که «کتاب علي(ع)» تنها در کتاب شيعيان نيست، بلکه اهل سنت نيز به آن اشارات و ارجاعاتي داشته اند. اگرچه دسترسي و اشارات شيعه به اين کتاب بيشتر بوده است، اما در مهم ترين کتاب هاي اهل سنت نيز استفاده ها و اشاراتي به «کتاب علي(ع)» وجود دارد و به همين دليل آنان نمي توانند وجود آن را انکار کنند.
نخستين باب اين فصل، «کتاب علي(ع)» را در کتاب هاي فقهي، روايي و رجالي اهل سنت و فرقه هاي زيديه و اباضيه بررسي ميکند. باب دوم اين فصل نيز به بيان استنادات فقهاي شيعه به مرويات «کتاب علي(ع)» اختصاص دارد و استفاده ها و ارجعات فقهاي اماميه از ابتدا، يعني از زمان شيخ طوسي تا کنون از اين کتاب، در اين فصل تدوين شده است.