بارگاه ملكوتى ثامن الحجج على ابن موسى الرضا(عليه‌‌السّلام) در مشهد مقدس جاذبه‌‌اى فوق العاده دارد كه توجّه مشتاقان ولايت را از هر سو به خود جلب مى‌‌كند و از دير باز گروهى از طالبان علم، آن ديار را مناسبترين مكان براى كسب علم دانسته و با توسّل به ذيل عنايت آن عالم آل محمد صلی الله علیه و آله، در آن حوزه كهن، استضائه كرده و به مراتب بالائى از تفقّه در دين رسيده‌‌اند و اين حوزه، همواره مورد توجّه بزرگان ما بوده است.
از بزرگانى كه توجّه ويژه اى نسبت به حوزه علميه خراسان داشت، مرحوم آية الله العظمى فاضل لنكرانى(طاب ثراه) بود كه مى‌‌فرمودند: حوزه علميه مشهد مقدس بايد مناسب با شأن والای حضرت ثامن الائمه(عليه السلام) باشد.
از اين رو طى ديدارى كه علماء مشهد مقدّس در سال 1377 با ايشان داشتند، از معظّم له تقاضا مى‌‌كنند تا جهت تقويت اين حوزه گامى برداشته و مركز فقهى را در اين شهر تأسيس فرمايند.
با دستور معظّم له در همان سال اين مركز با مديريت توانمند استاد معظّم حضرت آیت الله حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكرانى(دامت بركاته) تأسيس و شروع به فعّاليت مى‌‌نمايد.
عمده اهداف و فعاليت‌‌هاى مراكز فقهى ائمّه اطهار(عليهم السلام) در شهرها و كشورهاى مختلف يكسان است، ولى گاه به تناسب محل تأسيس مركز، تغييراتى در نحوه فعاليت‌‌ها ملاحظه مى‌‌شود.
به عنوان نمونه تمركز فعاليت هاى مركز قم، در مقطع درس خارج و پس از گذرندان سطوح عالى حوزه است، ولى در مركز مشهد و يا افغانستان و سوريه تمركز بحث ها در سطوح عالى حوزه است و...

فعاليت هاى مركز فقهى مشهد مقدّس

الف) آموزش:
در اين بخش، در دو مقطع سطح و خارج، طلاب محترم حوزه به تحصيل اشتغال دارند .
تعهدات طلاب:
1)    رعایت ضوابط و نظم و آداب در محیط مرکز .
2)    رعایت زی و شئون طلبگی
3)    زمان هر واحد درسی دو ساعت و پنج دقیقه است که پنج دقیقه برای حضور قبل بحث و یک ساعت برای مباحثه در حضور استاد ناظر و ساعت دوم جهت  تدریس استاد خواهد بود.
4)    حضور در مرکز هر پنج شنبه به مدت دو ساعت از ساعت پنج دقیقه به 7 تا ساعت 9 صبح است.
5)    تعطیلات مرکز بر اساس قوانین مصوب خود مرکز که روی تابلو اعلام می شود خواهد بود.
6)    مطالعه دقیق بحث هر روز و مراجعه به حواشی که توسط بخش آموزش اعلام می شود  و شرکت فعال علمی در بحثهای هر روز وحضور ذهن داشتن برای سئوال و جوابهایی که توسط استاد ناظر مطرح میشود.
7)    جزوه نویسی برای هر درس هر روز به طور منظم و همراه داشتن جزوه همه روزه  جهت ارائه به استاد مربوطه، استاد ناظر یا آموزش.
8)    مقالة نویسی مطابق با روش مدون در این مرکز و ارائه به وقت مقاله به آموزش در تاریخ مصوب و احراز حداقل معدل 70.
9)    حضور در جلسه امتحانات پايان ترم و احراز حداقل معدل 16
مقطع خارج:
طلابی که در مقطع سطح تمام دروس را با نمره عالی طی نموده اند بعد از انجام آزمون و کسب نمره عالی می توانند به این مرحله راه یابند که در حال حاضر در اين مقطع، عده ای از بهترین طلاب ، در کلاسهای 3و4 نفری در دو نوبت صبح و بعد از ظهر به مباحثات جدی تحت نظر اساتید راهنمای خارج به تحصيل اشتغال دارند.
طلاب خارج در زمان حضور در مرکز به نقد و بررسی مبانی اعاظم و دقت در آنها می پردازند و نظرات بزرگان را مورد بحث عمیق قرار داده و بر زوایای آراء آنان واقف می گردند، ثمره چنین تلاشهایی موجب شده است که در درس اساتید اشکالهای عمیق توسط طلاب این مرکز مطرح شود.
جزوه نویسی:
بعد از هر جلسه از وظایف مهمی که بعهده طلاب گذاشته شده است جزوه نویسی است که باید از تمام حواشی در جزوه استفاده دقیق شود.
سنجش طلاب:
همه روزه استاد راهنما مطالعه ،مراجعه به تقریرات بزرگان ، و میزان شرکت در مباحثه و جزوه هر فرد را مورد بررسی قرار می دهد و برگه ای بدین منظور آماده شده است که مجموع آن در طول هر ترم نمره شفاهی طلبه را تشکیل می دهد.
حضور و غیاب:
همه روزه حضور و غیاب توسط مسئول مربوطه انجام می شود.
امتحانات:
در سال 2 نوبت امتحانات بر گزار می شود که شامل:
1)    نمره کتبی
2)    نمره شفاهی
3)    نمره جزوه
مقطع سطح:
همه ساله در سطح حوزه علمیه مشهد مقدس طلاب بسیاری خواستار ورود به مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام هستند ، قبل از هر سال تحصیلی امتحانات با سطح علمی بسیار بالایی برگزار میشود که تنها عده محدودی قادرند به این مرکز راه یابند، در حال حاضر در اين بخش، نیز عده ای از بهترین طلاب، در کلاسهای متعدد تحت نظر بهترین اساتید حوزه و اساتید ناظر به تحصيل اشتغال دارند.
حواشی:
از آنجا که در کنار متون درسی حوزه حواشی گرانبهایی از سلف صالح وجود دارد و بیم آن می رود که ارتباط نسل جدید حوزه با میراث مکتوب فقهی و اصولی بزرگان کمرنگ یا قطع شود لذا مرکز فقهی سعی تام و اهتمام جدی دارد که پس از دقت در متن ، حواشی گرانسنگ اعاظم مورد بحث و بررسی قرار گیرد ، زیرا علاوه بر تأثیر روشن حواشی در فهم متن، افقهای تازه ای بر روی طلاب گشوده خواهد شد.
پیش مطالعه، درس، مطالعه، مباحثه:
قبل از حضور در جلسه درس اول پیش مطالعه و ارجاعاتی که اساتید فرموده اند انجام می شود و پس از حضور در کلاس درس مطالعه دقیق درس و سپس مباحثه متداول 2 یا 3 نفری انجام می شود و در این جلسه اصل متن درس مباحثه می شود بعد از آن بحثهای پیرامون حواشی و سپس جلسات مباحثه گروهی نزد اساتید ناظر انجام می شود که به بحث و نقد مطالب حواشی می پردازند.
جزوه نویسی:
از وظایف مهمی که بعهده طلاب گذاشته شده است جزوه نویسی است که طلاب این مرکز بعد از هر جلسه با توجه به تمام حواشی که در مباحثه مطرح نموده اند در جزوه از آن مطالب استفاده مینمایند.
مقاله نویسی:
در هر سال تحصیلی طلاب موظفند یک مقاله پیرامون موضوعاتی که تعیین می شود ارائه دهند ، در این راستا آموزشهای لازم جهت فرا گیری روش تدوین مقاله ارائه می شود ، که علاوه بر ساختار محتوایی مقالات که توسط اساتید ناظر کنترل می شود ساختار ظاهری آن نیز مورد بررسی قرار میگیرد که در هر سال جوایز ارزنده ای به مقالات برتر اختصاص می یابد.
سنجش طلاب:
همه روزه استاد ناظر مطالعه ،مراجعه به حواشی ، و میزان شرکت در مباحثه و جزوه هر فرد را مورد بررسی قرار می دهد و برگه ای بدین منظور آماده شده است که مجموع آن در طول هر ترم نمره شفاهی طلبه را تشکیل می دهد.
حضور و غیاب:
همه روزه حضور و غیاب توسط مسئول مربوطه انجام می شود که همه طلاب موظفند 5 دقیقه به 7 صبح در مرکز حاضر باشند.
اخلاق:
ساعت 5 دقیقه به 7 در سالن اجتماعات بعد از دعا بحث اخلاق توسط خود طلاب مطرح می شود که هر یک از طلاب موظفند در نوبت مقرر بحثی را که توسط مسئول آن تعیین شده است مطرح نمایند.
آموزشهای جنبی:
در تمام ایام سال پنج شنبه ها کلاسهای جنبی برای طلاب تعیین شده است که از ساعت 7 تا 9 صبح کلاسها از این قرار است:
1)    آموزش اصول کار بردی
2)    آموزش تفسیر قرآن کریم کریم ( مبانی تفسیر، روشهای تفسیر، اصول و قواعد تفسیر قرآن و ....)
3)    آموزش رجال الحدیث
4)    آموزش اخلاق
5)    آموزش عقاید
امتحانات:
در سال 2 نوبت امتحان بر گزار می شود که نمره قبولی شامل :
1)    نمره کتبی
2)    نمره شفاهی استاد
3)    نمره شفاهی استاد ناظر
4)    نمره جزوه
فارغ التحصیلان:
از سال 1377 که این مرکز با مديريت توانمند استاد معظّم حضرت آیت الله حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكرانى(دامت بركاته) تأسيس و شروع به فعّاليت نمود با تدابیر دقیق و روشمند توانست طلاب برجسته ای تحویل حوزه علمیه دهد به طوری که جمع بسیاری از فارغ التحصیلان این مرکز در حال حاضر در مدارس علمیه به تدریس سطوح عالی مشغول هستند.

ب) كتابخانه:
علاوه بر کتابهایی که در کتابخانه عمومی این مرکز موجود است در هر کلاس کتابهای مورد نیاز هر بحث گرد آوری شده است و در كتابخانه تخصّصى اين مركز بيش از 7000 جلد كتاب به صورت قفسه باز، تمام وقت براى عموم طلاب حوزه علميه خراسان در دسترس است.

ج) واحد سمعى ـ بصرى و رايانه:
ايجاد پايگاه نرم افزارى و سخت افزارى رايانه اى جهت استفاده عموم طلاب حوزه علميه خراسان با در اختيار گذاردن و بيش از بيست هزار CD نوار كاست به صورت امانى از دروس مرجع عاليقدر مرحوم آية الله العظمى فاضل لنكرانى(قدّس سرّه) و فرزند برومندشان استاد معظّم آیت الله حاج شیخ محمّدجواد فاضل(دامت افاضاته)

وضعيت كنونى مركز:
در حال حاضر اين مركز طبق وصيّت آن مرجع راحل(رضوان الله تعالى عليه) به رياست استاد معظّم حضرت آیت الله حاج شيخ محمّدجواد فاضل لنكرانى(دام عزّه) دائر و با قوّت به فعاليّت خود در تمام بخشها ادامه مى‌‌دهد.

فهرست كتابهاى منتشره مركز فقهى ائمّه اطهار(عليهم‌‌السلام)ـ مشهد مقدّس
- «درنگى بر دو ديدگاه»؛ آيت الله رضازاده
- «قواعد فقهيه»؛ آيت الله سيّدمحمّد موسوى شاهرودى
- «استصحاب»؛ حجة الاسلام پيرنيا

فهرست جزوه‌‌های آموزشی منتشره مركز فقهى ائمّه اطهار(عليهم‌‌السلام)ـ مشهد مقدّس
- «روش تدوین مقاله علمی»؛حجة الاسلام ابوالقاسم شیخیان
- «روش تدوین جزوه علمی»؛ حجة الاسلام ابوالقاسم شیخیان

فهرست برخى مقالات دانش پژوهان سطوح عالى مركز فقهى ائمّه اطهار(عليهم‌‌السلام) ـ مشهد مقدّس
1)    حجیت أخبار باواسطه
2)    وجوه تقدیم امارات بر اصول
3)    ارشادیت و مولویت
4)    اركان استصحاب
5)    استصحاب احکام شرایع سابقه
6)    استصحاب زمان و زمانیات
7)    استصحاب کلی
8)    اشتراط عدم سبق ردّ
9)    اقسام و مبادی حکم و جمع بین حکم و اقعی و ظاهری
10)    امر به احتیاط، ارشادی یا مولوی؟
11)    امكان تعبّد به ظنّ
12)    انواع اجماع
13)    بررسى ادله احتياط و برائت
14)    بررسي اقوال علما در اركان استصحاب
15)    حقيقت وضع
16)    شك در مقتضى و رافع
17)    تجری
18)    ترتّب
19)    تعلق احکام به طبایع و یا افراد
20)    تمسك به عام قبل از فحص
21)    تنبيهات الإجارة
22)    حجيّت استصحاب
23)    حدیث رفع
24)    حقيقت علم اجمالى وجريان اصول در اطراف آن
25)    دوران امر بين اقلّ و اكثر
26)    دوران قید بین هیئت و ماده
27)    شهرت
28)    شهرت فتوائیه
29)    عقل از نگاه اخباریون واصولیون
30)    قاعدة لاحرج
31)    قاعدة میسور
32)    قاعده تسامح در ادله سنن
33)    قاعده حیازت
34)    قاعده فراغ
35)    قاعده قبح عقاب بلابیان
36)    قطع قطاع
37)    الكلام في مجهول المالك
38)    مجوزات بیع وقف
39)    مصلحت سلوکیه
40)    معاملات صبی
41)    مفهوم شرط
42)    هل الاجازة کاشفة ام ناقلة؟