راه های دستیابی به مصادیق حکم شرعی؛
مداخلات، متمایزات و ارتباطات
(امارات تشخیص موضوع؛ تعیین مصادیق)
با گسترش و پیشرفت جوامع بشری، روز به روز ضرورت توجه به امور جزئی و تعیین مصادیق دچار اهمیتی افزون گردیده است. موضوعات مورد ابتلای مردمان گسترده شده و تعیین مصادیق آنها سخت تر و پیچیده تر شده است. سایر علوم پا در وادی جزئیات نهاده و به این امور رسیدگی می کنند؛ فقه اما با پرچمداری تعیین تکالیف و اعمال آدمی به ورطه های جدید ورود پیدا کرده و می تواند گلیم خود را از آب بیرون کشد. علاوه بر این نیز بایستی وارد تعیینیات خارجی شده و مصادیق احکام شرعی را تعیین نماید.
در این نوشتار به بیان سایر راه های تشخیص موضوعات حکم شرعی پرداخته ایم. تشخیص موضوع اما بعد از تعیین حکم شرعی و تعریف و تحدید موضوع حکم شرعی، از طریق تحقیق خود مکلف یا «گفته دیگری» به دست می آید. پرواضح است بنابه حجیت ذاتی قطع و حجیت اطمینان، مکلف خود با تحقیقی بس اندک به این دو رسیده و مصداق خارجی حکم شرعی را می یابد. اما دیگر راه در رسیدن به مصداق حکم شرعی که گفته دیگری است به حصر عقلی در چهارراه اخبار یک نفر، اخبار دو نفر، اخبار جمعی که به قطع نرسیده و اخبار جمعی که به قطع رسیده است، خلاصه می شود. سعی بر آن شده تا از حجیت خبر واحد در موضوعات، حجیت بینه در موضوعات و حجیت شیاع در موضوعات به دقت و تفصیل سخن رانده شود. خبر متواتر نیز که منجر به قطع است، نیاز به بحث نداشته و از آن فاکتور گرفته ایم. در لابه لای مباحث از ارتباط این چهار مورد به یکدیگر سخن گفته و تمایز و تداخل آنها را به تصویر کشیده ایم.
کلیدواژه:
تذکر:اصل مقاله در معاونت آموزش مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام موجود می باشد.متقاضیان جهت دریافت مقاله، نام خود ، جیمیل یا شماره ای را که به وسیله آن در شبکه های اجتماعی (ایتا، ووو) عضو هستید با ذکر نام شبکه و نام مقاله مورد درخواست را به سامانه 50001000522790 پیامک نمایند.