چکیده

یکی از قواعد مهم فقهی و کاربردی در فقه واصول، قاعده ید است. مهم ترین بحث آن در اصول، حجیت و تعارض وی با استصحاب است. به عبارتی از یک سو استصحاب عدم ملكيت جارى است زیرا يك زمانى اين عين ملك او نبوده و از آن ديگرى بوده و در فرض شک در ملكیت او استصحاب عدم ملكيت جارى مى‏شود و از طرفى مجراى قاعده يد نیز چنين موردى است زیرا اگر شخصى بر مالى يد داشته باشد و معلوم نباشد از چه راهى بدست آمده، با قاعده ید حکم به ملكيت او می¬شود و دانشمندان علم اصول، برای تقدیم قاعده ید بر استصحاب، اماره یا اصل بودن آن را مطرح می کنند به این بیان که اگر قاعده ید از امارات باشد، همان طوریکه مشهور معتقدند و استصحاب از اصول عملیه باشد، ید بر استصحاب مقدم است، اما اگر ید از اصول عملیه باشد، جای بحث و تامل در تقدم و تاخر آنها از یکدیگر است، و عمده دلیلی که در بحث از حجیت و اماریت ید بیان می کنند، روایات معصومان (علیهم السلام) است و مجموع روایات باب به دسته تقسیم می شود که عبارتند از: روایات دال بر حجیت و اماریت قاعده ید، روایات دال برحجیت قاعده ید تنها، روایات دال بر حجیت و توهم اصل بودن قاعده ید؛ مقاله حاضر به بررسی هر سه دسته روایات از نگاه سندی و دلالی پرداخته و در نهایت روایات دسته اول را مقدم دانسته و روایات دسته سوم را نیز جواب داده است .
تذکر:اصل مقاله در معاونت آموزش مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام موجود می باشد.متقاضیان میتوانند جهت دریافت مقاله نام و شماره تلفن خود و نام مقاله مورد درخواست را به سامانه 50001000522790 پیامک نمایند.