چکیده
بی تردید آیات قرآن و روایات معصومین (ع) مهم ترین منبع استنباط احکام به شمار می روند از جمله روایاتی که به دلیل کارآیی گسترده آن در مباحث فقهی شهرت یافته است و به عنوان یکی از مهمترین قواعد فقهی به شمار می رود روایت (لا ضرر و لاضرار) است. هرچند پیرامون این قاعده، مباحث گوناگونی مطرح است اما در این نوشتار به بررسی این مطلب می پردازیم که آیا لاضرر بر عدم حکم هم حکومت دارد یا نه؟ به عبارت واضح تر این قاعده علاوه بر اینکه با ممانعت از ورود ضرر به افراد، نقش بازدارنده دارد، می تواند با اثبات احکام مقتضی نقش سازنده ایفا کند یا نه؟ این مهم بر بعضی فقیهان از جمله مرحوم ناینی گران آمده است و در مقام انتقاد آن را مستلزم تاسیس فقه جدیدی دانسته اند.
در این تحقیق به این شبهه و سایر اشکالاتی که به این حدیث در شمول احکام عدمیه گرفته شده است پاسخ داده شده است.
کلید واژه
حکم، ضرر، حکم وجودی، حکم عدمی، ضمان، اثبات حکم.

تذکر:اصل مقاله در معاونت آموزش مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام موجود می باشد.متقاضیان میتوانند جهت دریافت مقاله نام و شماره تلفن خود و نام مقاله مورد درخواست را به سامانه 50001000522790 پیامک نمایند.